AN 7.61 Kinh Ngủ Gục: Pacalāyamānasuttaṃ
1. Như vầy tôi nghe. Một
thời Thế Tôn trú ở giữa dân chúng Bhagga, tại núi Suṃsumāragira, rừng Bhesakaḷā (hay Bhesakala),
tại vườn Nai.
2. Lúc bấy giờ, Tôn-giả Mahāmoggallāna
đang ngồi ngủ gục, trong làng Kallavāḷamutta (hay Kallavālamutta), giữa dân
chúng Māgadha. Thế Tôn với thiên nhãn thanh tịnh siêu nhân, thấy Tôn-giả
Mahāmoggallāna đang ngồi ngủ gục, trong làng Kallavāḷamutta, giữa dân chúng
Māgadha. Thấy vậy, như nhà lực sĩ duỗi bàn tay đang co lại, hay co lại bàn tay
đang duỗi ra; cũng vậy, Thế Tôn biến mất giữa dân chúng Bhagga, tại núi
Suṃsumāragira, rừng Bhesakaḷā, ở vườn Nai, rồi hiện ra trước mặt Tôn-giả
Mahāmoggallāna, tại làng Kallavāḷamutta, giữa dân chúng Māgadha. Thế Tôn ngồi
xuống trên chỗ đã soạn sẵn; sau khi ngồi, Thế Tôn nói với Tôn-giả
Mahāmoggallāna:
- Này Moggallāna, có phải thầy ngủ gục? Này Moggallāna, có phải thầy
ngủ gục?
- Thưa phải, bạch Thế Tôn.
3. - Do vậy, này Moggallāna, khi nào thầy trú có tưởng và
thụy miên xâm nhập thầy, chớ
có tác ý đến nó, chớ có tưởng nhiều đến nó. Sự kiện này có xảy ra, do
thầy trú như vậy, thụy miên ấy được đoạn diệt.
4. Nếu thầy trú như vậy, và thụy miên ấy không được đoạn
diệt, thời này Moggallāna, với tâm của thầy, hãy tùy tầm, tùy tứ, với ý hãy tùy quán pháp như đã được
nghe, như đã được học thuộc lòng. Sự kiện này có xảy ra, do thầy trú như
vậy, thụy miên ấy được đoạn diệt.
5. Nếu thầy trú như vậy, và thụy miên ấy không được đoạn
diệt, thời này Moggallāna thầy hãy đọc tụng pháp một cách rộng rãi, như đã được nghe, như đã được học
thuộc lòng. Sự kiện này có xảy ra, do thầy trú như vậy, thụy miên ấy
được đoạn diệt.
6. Nếu thầy trú như vậy, và thụy miên ấy không được đoạn
diệt, thời này Moggallāna thầy hãy kéo hai lỗ tai của thầy, và lấy tay xoa bóp tay chân. Sự
kiện này có xảy ra, do thầy trú như vậy, thụy miên ấy được đoạn diệt.
7. Nếu thầy trú như vậy, và thụy miên ấy không được đoạn
diệt, thời này Moggallāna thầy hãy từ chỗ ngồi, đứng dậy lấy nước chùi mắt, nhìn về phía chân trời và
nhìn lên các sao lấp lánh. Sự kiện này có xảy ra, do thầy trú như vậy,
thụy miên ấy được đoạn diệt.
8. Nếu thầy trú như vậy, và thụy miên ấy không được đoạn
diệt, thời này Moggallāna thầy hãy tác ý đến quang tưởng và an trú vào tưởng ban ngày. Như ban ngày,
ban đêm cũng vậy. Như ban đêm, ban ngày cũng vậy. Như vậy, với tâm rộng mở,
không có hạn chế. Sự kiện này có xảy ra, do thầy trú như vậy, thụy miên
ấy được đoạn diệt.
9. Nếu thầy trú như vậy, và thụy miên ấy không được đoạn
diệt, thời này Moggallāna thầy hãy trú tâm trên chỗ kinh hành, với tưởng trước mặt và sau lưng, với
căn hướng nội, với ý không hướng ngoại. Sự kiện này có xảy ra, do thầy
trú như vậy, thụy miên ấy được đoạn diệt.
10. Nếu thầy trú như vậy, và thụy miên ấy không được đoạn
diệt, thời này Moggallāna thầy
hãy nằm như dáng nằm con sư tử, về phía hông bên phải, hai chân gác lên nhau,
chánh niệm tỉnh giác, tác ý với tưởng thức dậy. Và khi thức dậy, này
Moggallāna, thầy hãy thức dậy thật mau, nghĩ rằng: "Ta sẽ trú, không có
chú tâm đến lạc nằm ngủ, lạc nằm xuống một bên, lạc thụy miên". Như
vậy, này Moggallāna, thầy cần phải học tập.
11.
Do vậy, này Moggallāna, hãy học tập như sau: "Không say sưa trong cao mạn, ta sẽ đi
đến thăm các gia đình". Này Moggallāna, như vậy các thầy sẽ học
tập. Này Moggallāna, nếu Tỷ-kheo say sưa trong cao mạn đi đến thăm các gia
đình. Trong các gia đình, này Moggallāna, người ta có nhiều công việc phải làm.
Do vậy, người ta không có tác ý đến Tỷ-kheo đã đi đến. Ở đây, Tỷ-kheo ấy có thể
suy nghĩ: "Nay, ai đã chia rẽ ta với
gia đình này. Các người này không ưa thích gì ta". Như vậy, do không
được gì, vị ấy nản chí, vị ấy dao động; do dao động, vị ấy không phòng hộ, do
không phòng hộ, tâm rời xa Thiền định. Do vậy, này Moggallāna, hãy học tập như sau:
"Ta sẽ không nói lời khiêu khích". Như vậy, này
Moggallāna, thầy cần phải học tập. Khi nào có lời khiêu khích, này Moggallāna,
thời chờ đợi là nhiều lời qua tiếng lại, khi nào có nhiều lời qua tiếng lại,
thời có dao động. Với người có dao động, thời không có phòng hộ. Với người
không có phòng hộ, tâm rời xa Thiền định. Này
Moggallāna, Ta không tán thán tất cả sự liên hệ, nhưng không phải Ta không tán
thán tất cả sự liên hệ. Thật vậy, này Moggallāna, Ta không tán thán các vị
xuất gia có sự liên hệ, với các gia chủ. Nhưng với các trú xứ ít tiếng ồn, ít
tiếng động, thoát khỏi hơi thở của nhiều người, những chỗ ở cô độc xa vắng loài
Người, thích hợp cho đời sống Thiền tịnh, Ta tán thán sự liên hệ với những trú
xứ như vậy.
12.
Ðược nghe nói như vậy, Tôn-giả Mahāmoggallāna bạch Thế Tôn:
- Bạch Thế Tôn, cho đến như thế nào, tóm tắt lại, một Tỷ-kheo
được giải thoát nhờ sự đoạn diệt khát ái, đạt đến cứu cánh mục đích, đạt đến
cứu cánh an ổn khỏi ách nạn, đạt đến cứu cánh Phạm hạnh, đạt đến cứu cánh của
cứu cánh, trở thành tối thượng giữa chư Thiên và loài Người?
- Này Moggallāna, ở đây, Tỷ-kheo
được nghe như sau: "Không nên thiên chấp tất cả pháp". Này
Moggallāna, và Tỷ-kheo được nghe như sau: "Không nên thiên chấp tất cả pháp".
Vị ấy thắng tri
tất cả pháp; do thắng tri tất cả pháp, vị ấy liễu tri tất cả pháp. Do liễu tri
tất cả pháp, phàm có cảm thọ gì được cảm giác, lạc, khổ hay không khổ, không
lạc, vị ấy trú
tùy quán vô thường đối với các cảm thọ ấy. Vị ấy trú tùy quán ly tham.
Vị ấy trú tùy
quán đoạn diệt. Vị ấy trú tùy quán từ bỏ. Do vị ấy trú tùy quán vô
thường trong các cảm thọ, do vị ấy trú tùy quán ly tham, do vị ấy tùy quán đoạn
diệt. Vị ấy trú tùy quán từ bỏ, nên không chấp thủ một cái gì ở đời; do không chấp
thủ nên không lo
âu; do không tham đắm nên tự mình nhập Niết-bàn. Vị ấy biết rõ: "Sanh đã tận,
Phạm hạnh đã thành, việc nên làm đã làm, không còn trở lui trong trạng thái này
nữa".
Này Moggallāna, cho đến như vậy, tóm tắt lại, một Tỷ-kheo được
giải thoát nhờ sự đoạn diệt khát ái, đạt đến mục đích cứu cánh, đạt đến cứu
cánh an ổn khỏi các ách nạn, đạt đến cứu cánh Phạm hạnh, đạt đến cứu cánh của
cứu cánh, trở thành tối thượng giữa chư Thiên và loài Người.
