Kinh Người Ðầu Bếp (Cần biết về Tướng Tâm)

4.  Ba điều quan trọng cần lưu ý khi tu  tập Bốn Niệm Xứ

4.3  Cần biết về Tướng Tâm (người khéo và không khéo trong việc tu tập Bốn Niệm Xứ)

(47. 1. 8) Kinh Người Ðầu Bếp: Sūdasuttaṃ (1186 - Kinh Tương Ưng)

1. Nhân duyên ở Sāvatthī.

2. Tại đấy, Thế Tôn gọi các Tỷ-kheo: "Này các Tỷ-kheo". - "Thưa vâng, bạch Thế Tôn". Các Tỷ-kheo ấy vâng đáp Thế Tôn.

3. Thế Tôn nói như sau:

I

- Ví như, này các Tỷ-kheo, một người đầu bếp ngu si, không thông minh, không khéo léo, được giao lo liệu các thứ xúp sai khác cho vua hay cho các đại thần của vua, như súp chua (ambilaggehipi), súp đắng (tittakaggehipi), súp cay (kaṭukaggehipi), súp ngọt (madhuraggehipi), chất kiềm (khārikehipi), không phải chất kiềm (akhārikehipi), chất mặn (loṇikehipi), không phải chất mặn (aloṇikehipi).

4. Này các Tỷ-kheo, người đầu bếp ngu si, không thông minh, không khéo léo ấy không nắm được sở thích về việc ăn uống của người chủ của mình: "Hôm nay, chủ ta thích món súp này", hay: "Món súp này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp chua này", hay: "Món súp chua này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp chua này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp chua này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp đắng này", hay: "Món súp đắng này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp đắng này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp đắng này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp cay này", hay: "Món súp cay này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp cay này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp cay này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp ngọt này", hay: "Món súp ngọt này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp ngọt này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp ngọt này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp chất kiềm này", hay: "Món súp chất kiềm này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp chất kiềm này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp chất kiềm này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp không phải chất kiềm này", hay: "Món súp không phải chất kiềm này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp không phải chất kiềm này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp không phải chất kiềm này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp chất mặn này", hay: "Món súp chất mặn này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp chất mặn này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp chất mặn này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp không phải chất mặn này", hay: "Món súp không phải chất mặn này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp không phải chất mặn này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp không phải chất mặn này".

5. Và này các Tỷ-kheo, người đầu bếp ngu si, không thông minh, không khéo léo ấy không nhận được đồ mặc, không nhận được lương bổng, không nhận được tiền thưởng. Vì sao? Vì rằng, này các Tỷ-kheo, kẻ đầu bếp ngu si, không thông minh, không khéo léo ấy không nắm được sở thích về việc ăn uống của người chủ của mình.

6. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, ở đây, có Tỷ-kheo ngu si, không thông minh, không khéo léo, trú, quán thân trên thân, nhiệt tâm, tỉnh giác, Chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; dầu vị ấy trú, quán thân trên thân, nhưng tâm không định tĩnh, các phiền não không được đoạn tận, vị ấy không học được tướng ấy.

Vị ấy trú, quán thọ trên các thọ, nhiệt tâm, tỉnh giác, Chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; dầu vị ấy trú, quán thọ trên các thọ, nhưng tâm không định tĩnh, các phiền não không được đoạn tận, vị ấy không học được tướng ấy.

Vị ấy trú, quán tâm trên tâm, nhiệt tâm, tỉnh giác, Chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; dầu vị ấy trú, quán tâm trên tâm, nhưng tâm không định tĩnh, các phiền não không được đoạn tận, vị ấy không học được tướng ấy.

Vị ấy trú, quán pháp trên các pháp, nhiệt tâm, tỉnh giác, Chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; dầu vị ấy trú, quán pháp trên các pháp, nhưng tâm không định tĩnh, các phiền não không được đoạn tận, vị ấy không học được tướng ấy.

7. Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo ngu si, không thông minh, không khéo léo ấy, không được lạc trú ngay trong hiện tại, không được tỉnh giác. Vì sao? Vì rằng, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo ngu si, không thông minh, không khéo léo ấy, không học được tướng tâm của mình.

II

8. Ví như, này các Tỷ-kheo, có người đầu bếp có trí, thông minh, khéo léo, được giao lo liệu các thứ súp sai khác cho các vua hay cho các đại thần của vua, như súp chua, súp đắng, súp cay, súp ngọt, chất kiềm, không phải chất kiềm, chất mặn hay không phải chất mặn.

9. Này các Tỷ-kheo, người đầu bếp có trí, thông minh, khéo léo ấy nắm được sở thích về việc ăn uống của người chủ mình: "Hôm nay, chủ ta thích món súp này", hay: "Món súp này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp chua này", hay: "Món súp chua này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp chua này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp chua này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp đắng này", hay: "Món súp đắng này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp đắng này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp đắng này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp cay này", hay: "Món súp cay này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp cay này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp cay này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp ngọt này", hay: "Món súp ngọt này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp ngọt này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp ngọt này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp chất kiềm này", hay: "Món súp chất kiềm này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp chất kiềm này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp chất kiềm này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp không phải chất kiềm này", hay: "Món súp không phải chất kiềm này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp không phải chất kiềm này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp không phải chất kiềm này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp chất mặn này", hay: "Món súp chất mặn này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp chất mặn này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp chất mặn này". "Hôm nay, chủ ta thích món súp không phải chất mặn này", hay: "Món súp không phải chất mặn này chủ ta lấy ăn", hay: "Món súp không phải chất mặn này chủ ta dùng nhiều", hay: "Chủ ta tán thán món súp không phải chất mặn này".

10. Này các Tỷ-kheo, người đầu bếp có trí, thông minh, khéo léo ấy nhận được đồ mặc, nhận được lương bổng, nhận được tiền thưởng. Vì sao? Vì rằng, này các Tỷ-kheo, người đầu bếp có trí, thông minh, khéo léo ấy nắm được sở thích về việc ăn uống của người chủ của mình.

11. Cũng vậy, này các Tỷ-kheo, ở đây, có Tỷ-kheo có trí, thông minh, khéo léo, trú, quán thân trên thân, nhiệt tâm, tỉnh giác, Chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; do vị ấy trú, quán thân trên thân, tâm được định tĩnh, các phiền não được đoạn tận, vị ấy học được tướng ấy.

Vị ấy trú, quán thọ trên các thọ, nhiệt tâm, tỉnh giác, Chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; do vị ấy trú, quán thọ trên các thọ, tâm được định tĩnh, các phiền não được đoạn tận, vị ấy học được tướng ấy.

Vị ấy trú, quán tâm trên tâm, nhiệt tâm, tỉnh giác, Chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; do vị ấy trú, quán tâm trên tâm, tâm được định tĩnh, các phiền não được đoạn tận, vị ấy học được tướng ấy.

Vị ấy trú, quán pháp trên các pháp, nhiệt tâm, tỉnh giác, Chánh niệm, nhiếp phục tham ưu ở đời; do vị ấy trú, quán pháp trên các pháp, tâm được định tĩnh, các phiền não được đoạn tận, vị ấy học được tướng ấy.

12. Này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo có trí, thông minh, khéo léo ấy, ngay trong hiện tại, chứng được lạc trú, chứng được Chánh niệm tỉnh giác. Vì sao? Vì rằng, này các Tỷ-kheo, Tỷ-kheo có trí, thông minh, khéo léo ấy, học được tướng tâm của mình.